Περίπλους πνευματικότητας αφιερωμένος στην Αγιολογία της Κεφαλονιάς
Καμπαναριό του 15ου αιώνα στην Κεφαλονιά
Αγαπητοί επισκέπτες καλώς ήλθατε. Μπορείτε να επικοινωνείτε μαζί μας, να αποστέλλετε και να μοιράζεστε κρίσεις, σχόλια, απόψεις, στην ηλεκτρονική διεύθυνση : amalgamaparamythias@gmail.com
Με κατάνυξη πανηγυρίστηκε και εφέτος η εορτή της ανακομιδής των λειψάνων του Αγίου Πρωτομάρτυρος και Αρχιδιακόνου Στεφάνου, στο ιστορικό μικρό ναΐδριο της Αγίας Ειρήνης Κεφαλονιάς.
Το εκκλησάκι είχε υποστεί μεγάλες ζημιές με τους σεισμούς του 1953. Οι ενορίτες του, με πίστη, ζήλο, σεβασμό και πολύχρονο μόχθο το αναστήλωσαν, σχεδόν εκ βάθρων, με τις εργασίες να ολοκληρώνονται κατά το έτος 2006.
Στο λόφο Κυάτις της ακρόπολης της κλασικής πόλης της Σάμης και εντός των τειχών της τελευταίας ανεγέρθηκε η μονή των Αγίων Φανέντων, στον αμυντικό πύργο της οποίας ενσωματώθηκε πύργος της αρχαίας οχύρωσης. Το όνομα της μονής, από το οποίο μετονομάστηκε και ο λόφος Άγιοι Φανέντες, φαίνεται ότι προέρχεται από παραφθορά του Άγιοι Νεοφανείς, τους αγίους της Σάμης Θεόδωρο, Γρηγόριο και Λέοντα. Σύμφωνα με την παράδοση, τα λείψανα των αγίων βρέθηκαν σε σπήλαιο της περιοχής και χάθηκαν σε ναυάγιο στη θαλάσσια περιοχή του Φισκάρδου κατά τη μεταφορά τους στη Δύση. Κατά μία άλλη εκδοχή η επωνυμία σχετίζεται με το γνωστικό φιλόσοφο Επιφάνη του 2ου αι. μ.Χ., ο οποίος σύμφωνα με τον Κλήμη τον Αλεξανδρέα τιμόταν ως θεός στη Σάμη. Η μονή ανεγέρθηκε πριν το 1264, οπότε αναφέρεται για πρώτη φορά στο Πρακτικό της Λατινικής Επισκοπής Κεφαλληνίας, και αφού γνώρισε μεγάλη ακμή κατά το 17ο αι., ως σημαντικό πνευματικό κέντρο με ιερατική σχολή, καταργήθηκε το 1805.
Κατά τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες η αγιοστόλιστη Κεφαλονιά έχει να προσφέρει φωτεινά παραδείγματα ομολογητών και αγωνιστών της πίστεως. Έτσι στο ανατολικό τμήμα του νησιού και συγκεκριμένα στην περιοχή της Σάμης έζησαν και κοιμήθηκαν οσιακώς οι ομολογητές Άγιοι Γρηγόριος, Θεόδωρος και Λέων, οι οποίοι είναι περισσότερο γνωστοί με την προσωνυμία «Άγιοι Φανέντες», που τους δόθηκε λόγω της θαυματουργικής φανέρωσης των ιερών λειψάνων τους και της ανάδειξής τους από την αφάνεια.
Τη αυτή ημέρα [Κυριακή των Αγίων Πάντων], μνείαν ποιούμεθα της θαυμασίας ευρέσεως των χαριτοβρύτων και ιερών σκηνωμάτων των αγίων ενδόξων ομολογητών Γρηγορίου, Θεοδώρου και Λέοντος, των εν Κεφαλληνία καταφυγόντων, ασκησάντων, κοιμηθέντων, πεφανερωθέντων και διαλαμψάντων.
Φανέντες θαυμαστώς αθληταί κεκρυμμένοι,
καρδίας πιστών σπεύδετε κατευφραίνειν.
Η ψηλάφηση της ιστορικής διαδρομής των αγίων της Εκκλησίας μας, αποτελεί για κάθε πιστό, σημείο πραγματικής ψυχικής ωφελείας και συντελεί ουσιαστικά στο μυστήριο της σωτηρίας μας. Εμείς οι χοϊκοί, που απαρτίζουμε την στρατευομένη Εκκλησία, προσεγγίζουμε με δέος και απέραντο σεβασμό την επίγεια πορεία Αυτών, τους οποίους ο Θεός εχαρίτωσε και έθεσε ως πρότυπά μας.
«Τη αυτή ημέρα, Κυριακή ογδόη από του Πάσχα, την αγίαν
Πεντηκοστήν εορτάζομεν. Πνοή βιαία γλωσσοπυρσεύτως νέμει, Χριστός το θείον
Πνεύμα τοις Αποστόλοις. Εκκέχυται μεγάλω ενί ήματι Πνεύμ' αλιεύσι. Ταις των
αγίων Αποστόλων πρεσβείαις, Χριστέ ο Θεός ημών, ελέησον ημάς. Αμήν»
Μετά την Ανάληψη του Κυρίου στους ουρανούς, οι Απόστολοι και
οι υπόλοιποι μαθητές του, καθώς και οι γυναίκες που από την αρχή τον είχαν
ακολουθήσει, η Παναγία Παρθένος Μαρία η Μητέρα του, περίπου 120 άτομα, γύρισαν
στο όρος των Ελαιών στην Ιερουσαλήμ και, μπαίνοντας στο υπερώο, δηλαδή στον
πάνω όροφο του σπιτιού εκεί, περίμεναν με προσευχή την επιφοίτηση του Αγίου
Πνεύματος, σύμφωνα με την υπόσχεση του Σωτήρα Χριστού. Στο μεταξύ εκεί,
εξέλεξαν και τον Ματθία και τον συναρίθμησαν με τους ένδεκα Αποστόλους.
Οι μαθητές και οι
δάσκαλοι του 21ου Δημοτικού Σχολείου Αθηνών, που βρίσκεται πλησίον της πλατείας
Αμερικής, κάθε χρόνο ενώνονται σαν μια γροθιά και σκαρώνουν μια μουσικοθεατρική
παράσταση ενάντια στα φυλετικά στερεότυπα και τον ρατσισμό.
Μια ανάσα πιο
πέρα από την πλατεία Αμερικής, το φουαγιέ του θεάτρου Κνωσόςήταν γεμάτοπαιδιά. Τα μεγαλύτερα ήταν συγκεντρωμένα γύρω από
τον δάσκαλό τους, τονπαπά
Γιώργη, που τους επεσήμανε τελευταίες λεπτομέρειες και τους έδινε θάρρος για να
ανέβουν στη σκηνή. Μπαίνοντας στην αίθουσα του θεάτρου, επικρατούσε μια
ευχάριστη – ακόμα μεγαλύτερη – αναμπουμπούλα.
Όσοι τυχεροί
απόλαυσαν δια ζώσης την παράσταση του 21ου Δημοτικού Σχολείου Αθηνών “Λέλα
Καραγιάννη” την περασμένη Τετάρτη, συνειδητοποίησαν ότι η τέχνη παραμένει το
καλύτερο αντίδοτο κατά του ρατσισμού, ειδικά όταν αυτό δίνεται από παιδιά.
ΝΙΚΟΣ ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ15 Ιουνίου 2024 13:23
Για τη θεατρική
παράσταση που οργάνωσε την περασμένη Τετάρτη στοθέατρο Κνωσσός στα Κάτω Πατήσια το 21ο ΔημοτικόΣχολείοΑθηνών “Λέλα Καραγιάννη”αξίζει να γραφτούν βιβλία, όχι ταπεινά
σημειώματα όπως αυτό που θα διαβάσετε στις παρακάτω γραμμές.
«Έλα την Τετάρτη.
Κάτι πολύ σπάνιο συμβαίνει σ’ αυτό το σχολείο» μου είπε οστιχουργός
Οδυσσέας Ιωάννουκαλώντας
με στη γιορτή του21ου δημοτικού σχολείου «Λέλα Καράγιαννη»στα Πατήσια το οποίο στεγάζει παιδιάαπό24 διαφορετικές χώρες.
Ξεκίνησα έχοντας
στο μυαλό μου πως οι εκπαιδευτικοί εκεί βρήκαν έναν τρόπο να ενσωματώσουν τα
παιδιά προσφύγων και μεταναστών. Αυτή η γιορτή ήταν όμως κάτι μεγαλύτερο. Στο
θέατρο Κνωσός μοιραστήκαμε μια εμπειρία λυτρωτική. Την επιστροφή στην ανθρωπιά
και την καρδιάμε
όχημα τον πλούτο του ελληνικού τραγουδιούπου χρησιμοποιήθηκε ως αντίδοτο στον ρατσισμό και
μέσο να περιγράφει η νεότερη ιστορία μας και να κατανοηθεί το σύγχρονο βίωμα.
«Μόνο στους
ποιητές μας χρωστάμε»φώναξαν τα παιδιά απευθυνόμενα στα βουρκωμένα μας πρόσωπα.
Ο Όσιος Παναγής ο Μπασιάς γεννήθηκε στο Ληξούρι της Κεφαλληνίας, το 1801 μ.Χ., και ήταν γιός ευσεβών και επιφανών γονέων, του Μιχαήλ Τυπάλδου – Μπασιά και της Ρεγγίνας Δελλαπόρτα. Έμαθε Ιταλικά, Γαλλικά, Λατινικά και καταρτίσθηκε στη φιλοσοφία και τη θεολογία. Μικρός ακόμα χειροθετείται αναγνώστης και στην αρχή της σταδιοδρομίας του διορίζεται γραμματοδιδάσκαλος και εξασκεί το λειτούργημα του διδασκάλου, αλλά εμπνεόμενος από τα ριζοσπαστικά κηρύγματα του Κοσμά Φλαμιάτου και Ευσεβίου Πανά, εκκλησιαστικών αναστημάτων της εποχής, οι οποίοι υπεράσπιζαν ότι οι Άγγλοι (κυρίαρχοι της Επτανήσου) προστάτες, ουσιαστικά τύραννοι, επιβουλεύονται το ορθόδοξο φρόνημα των κατοίκων, αφήνει το δημόσιο σχολείο και παραδίδει μαθήματα κατ’ οίκον συνεχίζοντας την αποστολή του.
Σε ηλικία 20 ετών, μετά τον θάνατο του πατέρα του, έχοντας έμφυτη κλίση και επηρεαζόμενος από την προσωπικότητα του πολιούχου μεγάλου ασκητού Αγίου Γερασίμου και του γείτονός του, επίσης μεγάλου ασκητού Αγίου Ανθίμου, εγκαταλείπει τα πάντα και φθάνει στο «Ξηροσκόπελο», μικρό νησάκι στην κάτω Λειβαθώ Βλαχερνών και τόπο εξορίας κληρικών από του Άγγλους. Εξόριστος τις ημέρες εκείνες ήταν και ο περίφημος Ζακύνθιος κληρικός Νικόλαος Καντούνης. Δεν έμεινε όμως πολύ διάστημα καμφθείς από τις ικεσίες της χήρας μητέρας του και της απροστάτευτης αδελφής του. Επιστρέφει λοιπόν μοναχός στον κόσμο, αλλά ολόκληρη η ζωή του αποδεικνύεται συνεχής ασκητικός αγώνας και συνεπής επαγρύπνηση των μοναχικών ιδεών και αποφάσεών του.
Ο Άγιος Παναγής Τυπάλδος Μπασιάς ήταν γόνος αρχοντικής οικογένειας της Παλικής, γεννήθηκε δε το 1801 από γονείς ευσεβείς τον Μιχαήλ και την Ρεγγίνα , το γένος Δελλαπόρτα. Έλαβε καλή μόρφωση κοντά σε αξιόλογους δασκάλους της εποχής του και έμαθε την Γαλλική και την Ιταλική γλώσσα καθώς και την Λατινική απαραίτητη για την μελέτη κάποιων πατερικών κειμένων.
Το 1836 χειροτονήθηκε από τον τότε Αρχιεπίσκοπο Κεφαλληνίας Παρθένιο Μακρή, διάκονος και πρεσβύτερος. Ο συνετός χαρακτήρας του μέσα από την ευσέβεια προς τον Θεό και η ταπεινότητα που τον διακατείχε, ήταν τα θεμέλια για να δαπανήσει την υπόλοιπη ζωή του με αφοσίωση στις προσταγές και στα Πιστεύω της Ορθοδοξίας μας. Πέρασε από το αξίωμα του Δασκάλου σε μια δύσκολη εποχή που τα νησιά μας τα δυνάστευε το πόδι του Άγγλο κατακτητή. Βλέποντας δε, πως πρέπει να αντισταθεί σθεναρά ενάντια στον προτεσταντισμό και στις ύπουλες θέσεις των Άγγλων για αλλοίωση του Ορθόδοξου δόγματος, παραιτήθηκε και δίδαξε ιδιωτικά για λίγο διάστημα.
Aκολουθεί μέρος από τον πρόλογό μου από το βιβλίο μου γι’ αυτόν, το οποίο εκδόθηκε το 2008.
Γράφει ο Γεράσιμος Σωτ. Γαλανός
Είναι εξαιρετικά δύσκολο και θέμα ιδιαίτερα λεπτό να ερευνηθεί και καταγραφεί ο βίος και η πολιτεία ενός από τους πρόσφατα ανακηρυχθέντες αγίους της Ορθόδοξης Εκκλησίας μας, του ιερέα Παναγή (Παϊσίου) Μπασιά. Και είναι δύσκολο έργο γιατί πολύ λίγα γραπτά στοιχεία περί αυτού έχουν διασωθεί από συγχρόνους του και ταυτόχρονα θέμα λεπτό γιατί στη σημερινή εποχή , κατά την οποίαν κυριαρχεί το υλιστικό πνεύμα, που θεωρεί απλές χημικές ζυμώσεις τα υψηλά του ανθρώπου αισθήματα, και απορρίπτει το θείον, δύσκολα οι άνθρωποι κατανοούν και πολύ περισσότερο αποδέχονται ότι επί ένα σχεδόν αιώνα, τον 19ον , έζησε στο Ληξούρι της Κεφαλονιάς άνθρωπος, του οποίου ολόκληρη η ζωή χαρακτηριζόταν από στοιχεία, που είναι σπάνια ή και ανύπαρκτα σήμερα, μά που αυτός τα κατείχε στον υπέρτατο βαθμό: τόν πραγματικά ενάρετο και άγιο βίο, την ηθικοπλαστική παρουσία και δράση του μέσα στην κοινωνία, την απόλυτη αφοσίωσή του ως ιερέας προς τα θεία και την εκκλησία, τη μέχρι αυταπαρνήσεως προσφορά του προς τους δεινοπαθούντες συνανθρώπους του αλλά και το παράδοξο, όσο και υπερφυσικό χάρισμα της πρόρρησης, με το οποίον ήταν προικισμένος.
Η Αγία Θεοδοσία καταγόταν από την
Τύρο της Φοινίκης και δεν είχε μόνο παρθενικό σώμα, αλλά και παρθενική ψυχή.
Από ηλικία 18 χρονών, έλαμπε για το ζήλο και τη θερμή της πίστη, ανάμεσα στις
νεαρές ειδωλολάτρισσες γυναίκες. Αυτό καταγγέλθηκε στον άρχοντα Ουρβανό, που με
κάθε δελεαστικό τρόπο προσπάθησε να την πείσει να αρνηθεί το Χριστό. Όμως η
παρθένος Θεοδοσία έμεινε αμετακίνητη στο Ιερό της πιστεύω. Ο Ουρβανός,
βλέποντας την αδάμαστη επιμονή της, εξοργίστηκε και με θηριώδη τρόπο έσπασε τα
κόκκαλά της και πριόνισε τις σάρκες της. Έπειτα, την πλησίασε και της πρότεινε
να αλλαξοπιστήσει, έστω και την τελευταία στιγμή, και αυτός θα θεράπευε αμέσως
τις πληγές της. Η Θεοδοσία μισοπεθαμένη απάντησε: «Είμαι χριστιανή». Τότε ο
τύραννος διέταξε και την έριξαν στη θάλασσα, οπού και παρέδωσε το πνεύμα της.
Την Τετάρτη μετά την Κυριακή του
Παραλύτου πανηγυρίζει η Εκκλησία μας μία μεγάλη δεσποτική εορτή, την εορτή της
Μεσοπεντηκοστής. Τα βυζαντινά χρόνια, η εορτή της Μεσοπεντηκοστής ήταν η μεγάλη
εορτή της Μεγάλης Εκκλησίας της Κωνσταντινουπόλεως και συνέτρεχαν κατ’ αυτή
στον μεγάλο ναό πλήθη λαού. Δεν έχει κανείς παρά να ανοίξει την Έκθεση της
Βασιλείου Τάξεως (Κεφ. 26) του Κωνσταντίνου Πορφυρογεννήτου για να δει το
επίσημο τυπικό του εορτασμού, όπως ετελείτο μέχρι την Μεσοπεντηκοστή του έτους
903 μ.Χ. στον ναό του Αγίου Μωκίου στην Κωνσταντινούπολη, μέχρι δηλαδή την
ημέρα που έγινε η απόπειρα κατά της ζωής του αυτοκράτορα Λέοντα ΣΤ’ του Σοφού
(11 Μαΐου 903 μ.Χ.). Εκεί υπάρχει μία λεπτομερής περιγραφή του λαμπρού
πανηγυρισμού, που καταλαμβάνει ολόκληρες σελίδες και καθορίζει με την γνωστή
παράξενη βυζαντινή ορολογία, πως ο αυτοκράτωρ το πρωί της εορτής με τα επίσημα
βασιλικά του ενδύματα και την συνοδεία του ξεκινούσε από το ιερό παλάτι για να
μεταβεί στον ναό του αγίου Μωκίου, όπου θα ετελείτο η θεία λειτουργία. Σε λίγο
έφθανε η λιτανεία με επί κεφαλής τον πατριάρχη, και βασιλεύς και πατριάρχης
εισήρχοντο επισήμως στον ναό. Η θεία λειτουργία ετελείτο με την συνήθη στις
μεγάλες εορτές βυζαντινή μεγαλοπρέπεια. Μετά από αυτήν ο αυτοκράτωρ παρέθετε
πρόγευμα, στο οποίο έπαιρνε μέρος και ο πατριάρχης. Και πάλι ο βασιλεύς υπό τις
επευφημίες του πλήθους «Εἰς πολλούς καί ἀγαθούς χρόνους ὁ Θεός ἀγάγει τήν
βασιλείαν ὑμῶν» και με πολλούς ενδιαμέσους σταθμούς επέστρεφε στο ιερό παλάτι.
Όπως έχουμε και άλλοτε τονίσει, η καθιέρωση από ορισμένες προτεσταντικές
κοινότητες, όπως αυτής των Αγγλικανών, της«χειροτονίας»των γυναικών σ’ όλους τους βαθμούς της Ιερωσύνης,
μέχρι και του Επισκόπου, οφείλεται στην επικράτηση καινοφανών θεολογικών
αντιλήψεων στους κόλπους του Προτεσταντισμού σχετικά με το θέμα αυτό, που είναι
σαφώς ξένες προς το περιεχόμενο της αντιστοίχου διδασκαλίας της Ορθοδόξου
Εκκλησίας μας. Έχουν δε την αφετηρία τους, κατά κύριον λόγον, στην απόρριψη υπό
των Προτεσταντών σύνολης της Εκκλησιαστικής και Πατερικής μας Παραδόσεως.
Μετά τη«Σύνοδο»της Κρήτης, στις συνοδικές αποφάσεις της οποίας,
ως γνωστόν, το έργο και η«θεολογική»
παραγωγή του Π.Σ.Ε. καταφάσκεται και επαινείται, (αντί απορρίψεως),
αναζωπυρώθηκε και πάλι το εν λόγω θέμα από γνωστούς κύκλους, στην προσπάθειά
τους να φέρουν σε ακόμη μεγαλύτερη προσέγγιση την Ορθοδοξία με τον
Προτεσταντισμό μέσα στα πλαίσια του οικουμενιστικού γίγνεσθαι. Πριν μερικά
χρόνια, και συγκεκριμένα το 2020, πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη Διεθνές
Συμπόσιο με τίτλο:«Διακόνισσες: Παρελθόν – Παρόν – Μέλλον».Σύμφωνα με σχετική ανοικτή επιστολή της διοργανωτικής επιτροπής προς τις
Τοπικές Ορθόδοξες Εκκλησίες:«Το συμπόσιο εξέτασε από επιστημονική και εκκλησιαστική προοπτική τον θεσμό
των διακονισσών της Εκκλησίας, τόσο κατά τους πρώτους όσο και κατά τους
επόμενους αιώνες, καθώς και τις σύγχρονες αντιδράσεις και επιφυλάξεις των
Ορθοδόξων Εκκλησιών και άλλων χριστιανικών παραδόσεων».Ακολουθούν στην επιστολή οι λόγοι, οι οποίοι
καθιστούν την αναβίωση του θεσμού τωνδιακονισσών ως«επείγουσα ανάγκη».
ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΣΤΗΝ
ΚΑΤΟΧΗ «ΚΙ ΕΜΕΙΣ ΒΑΣΑΝΙΣΤΗΚΑΜΕ ΚΑΙ ΑΝΤΙΣΤΑΘΗΚΑΜΕ!»
της Αγγελικής
Γιαννάκη*
H γερμανική
Κατοχή αποτέλεσε μια δύσκολη και σκληρή περίοδο, με πείνα, φτώχεια, αρρώστιες και θανάτους. Τα
βασανιστήρια των κατακτητών στιγμάτισαν τους Έλληνες, σωματικά και ψυχολογικά. Ηρωική στάθηκε και η αντίσταση των γυναικών, οι οποίες
καλούνταν να αντιμετωπίσουν καθημερινά κακουχίες και κινδύνους. Οι γυναίκες
είχαν ένα διπλό πόλεμο: την αντίσταση στον κατακτητή και τον αγώνα για την
επιβίωση της οικογένειάς τους. Οι μαρτυρίες της Ιωάννας Τσάτσου, συζύγου του
προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας Κωνσταντίνου Τσάτσου και της Άλκης Ζέη,
σπουδαίας πεζογράφου και συγγραφέα καταγράφουν τον αγώνα των γυναικών.
Ό Κύριος με έλαβε δια της χειρός Του και με εξήγαγεν ό Κύριος (εκ της οικίας μου), αφού με έφερε σε κατάστασιν εκστάσεως και με τοποθέτησε εν μέσω μιας πεδιάδος. Ή πεδιάδα δε αύτη ήτο γεμάτη από ανθρώπινα οστά.
Και με περιέφερε γύρω-γύρω από τα οστά και είδον ότι ήσαν παρά πολλά, καταλαμβάνοντα όλην την επιφάνεια της πεδιάδας, ήσαν δε τελείως ξηρά.
Και είπεν ό Κύριος προς με:
Υιέ άνθρωπου, είναι δυνατόν να επανέλθουν στην ζωήν αυτά τα οστά; Και εγώ απήντησα: Κύριε, Κύριε, Σύ (μόνον) γνωρίζεις αυτά τα πράγματα.
Το Άγιον Όρος, υπερχιλιόχρονη κιβωτός της Ορθοδοξίας, αποτελεί αναμφισβήτητα μήτρα που γεννά και καλλιεργεί τη βυζαντινή μελουργία και την ψαλτική τέχνη. Στο πνεύμα της αναζωογόνησης των αγιορείτικων μοναστηριών, μετά από μια περίοδο κρίσης και παρακμής, επαναλειτούργησε το «Μουσικοδιδασκαλείον» της Ιεράς Μονής Βατοπαιδίου, το οποίο για αιώνες μόρφωνε μουσικά τους μοναχούς. Αυτό κληροδότησε στο μοναστήρι σημαντικούς μελουργούς, μια πλούσια ηχοθήκη, βιβλία, χειρόγραφα και, κυρίως, μια πλούσια ψαλτική παράδοση, την οποία συνεχίζει ο σημερινός Χορός της Μονής. Η επιτελούμενη συστηματική μουσική σπουδή που συνδυάζει τη γνώση της γραπτής και την εμπειρία της προφορικής ψαλτικής παράδοσης αποτελεί τη βάση της σημερινής κοινής προσπάθειας των Πανεπιστημιακών Εκδόσεων Κρήτης και της Μονής Βατοπαιδίου να καλυφθεί ένα κενό στη δισκογραφία, με τη δημιουργία ενός CD για κάθε ημέρα της Μεγάλης Εβδομάδος. Οι εκδόσεις αυτές περιέχουν όλες τις κλασικές συνθέσεις των μεγάλων μελοποιών για τα Άγια Πάθη, ψαλλόμενες κατά τον παλαιό αγιορείτικο τρόπο (με κανονάρχημα, απηχήματα, αντιφωνικά κ.λ.π.). Οι ηχογραφήσεις έγιναν επί τόπου, γιατί η ψαλμωδία στο φυσικό της περιβάλλον αποκτά άλλη βαρύτητα: Η πολύωρη καθημερινή μουσική ερμηνεία των ύμνων διασταυρώνεται με την αέναη προσευχή, αποτελώντας σύμφυτο στοιχείο του μοναστικού βίου, οδηγώντας στη βαθύτερη βίωσή του. Εκεί, η εκφορά και η εξύμνηση του Θείου Πάθους από τα στόματα των μοναχών δημιουργεί ατμόσφαιρα κατανυκτική, και υποδηλώνει μια αλήθεια συγκλονιστική.
------------------------------
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
1. «Χριστός ανέστη…» 3.40
Απολυτίκιο του Πάσχα. Σύντομο και αργό ειρμολογικό μέλος. Ήχος πλάγιος του α’.
2. Η α’ ωδή του Κανόνος μετά της Καταβασίας 3.34
Ήχος α’.
3. Η γ’ ωδή του Κανόνος μετά της Καταβασίας 3.05
4. Η Υπακοή 0.32
5. Η δ’ ωδή του Κανόνος μετά της Καταβασίας 4.15
6. Η ε’ ωδή του Κανόνος μετά της Καταβασίας 3.10
7. Η στ’ ωδή του Κανόνος μετά της Καταβασίας 3.12
8. Το Κοντάκιο, ο Οίκος, το Συναξάριο, το «Ανάστασιν Χριστού…» και το «Αναστάς ο Ιησούς…» 3.00
9. Η ζ’ ωδή του Κανόνος μετά της Καταβασίας 4.28
10. Η η’ ωδή του Κανόνος μετά της Καταβασίας 4.34
11. Η θ’ ωδή του Κανόνος μετά των μεγαλυναρίων και της Καταβασίας 5.53
12. «Πάσχα ιερόν…», «Δεύτε από θέας…», «Αι Μυροφόροι γυναίκες…», «Πάσχα το τερπνόν…» 4.09
Τα Στιχηρά του Πάσχα. Ήχος πλάγιος του α’.
13. «Αναστάσεως ημέρα, και λαμπρυνθώμεν…» 14.11
Δοξαστικό των Αίνων, μέλος Χρυσάφου του Νέου. Ήχος πλάγιος του α’.
14. «Σώμα Χριστού μεταλάβετε…» 15.08
Κοινωνικό του Πάσχα, μέλος Μπαλασίου Ιερέως. Ήχος α’.
Το πρόβλημα που δημιουργήθηκε σε Μητρόπολη της Αττικής μετά την απομάκρυνση
του Εσταυρωμένου από το πίσω μέρος της Αγίας Τραπέζης, εκτός των άλλων,
ανέδειξε και ένα νέο πρόβλημα. Την άγνοια του χριστεπωνύμου πληρώματος για τον
Ορθόδοξο και τον Ρωμαιοκαθολικού τύπου Σταυρό και Εσταυρωμένοκαθώς και τις Λατινικές επιδράσεις στην
Ορθόδοξη λατρεία, που είναι εμφανείς ιδιαίτερα τη Μεγάλη Εβδομάδα. Γνωρίζουμε
την οικουμενιστική νοοτροπία του επισκόπου της συγκεκριμένης Μητρόπολης. Ο
Επίσκοπος αυτός είναιυπέρμαχοςτου
ΕΠΙΣΚΟΠΟΚΕΝΤΡΙΣΜΟΥκαι προέβη και σε άλλεςοικουμενιστικές ενέργειές, για τις οποίες το χριστεπώνυμο πλήρωμα
ΑΔΙΑΦΟΡΗΣΕ ΠΛΗΡΩΣ. Άποψη του γράφοντος είναι να ερευνηθεί περισσότερο το θέμα
της θέσης του Εσταυρωμένου στο ιερό βήμα, χωρίς ακραίους ζηλωτισμούς και
φανατισμόαν και
όλες οι μαρτυρίες των ειδικών λειτουργιολόγων και των υπαρχόντων μοναστηριακών
τυπικώνΔΕΝ
ΔΙΚΑΙΩΝΟΥΝ τοχριστεπώνυμο
πλήρωμα.
Παρουσία κλήρου και και πιστών τελέστηκε και φέτος το Δρυόβουνο Κοζάνης η Αποκαθήλωση του Εσταυρωμένου στο Γολγοθά του χωριού.
Βρίσκεται σε περίπου 1.000 μέτρα από το χωριό και από το 1977 ο ιερέας του χωριού πατέρας, Στέφανος Τσιντάρης έστησε στο χώρο τρεις σταυρούς και πλέον η Αποκαθήλωση του Θεανθρώπου γίνεται στο χώρο αυτό.
Μετά τη λειτουργία των μεγάλων ωρών Κλήρος, προεξάρχοντος του Σεβασμιωτάτου μητροπολίτη Σισανίου και Σιατίστης κ.κ. Αθανασίου και πιστοί εξέρχονται από τον ιερό ναό του Αγίου Μηνά και με πομπή πηγαίνουν προς το Γολγοθά.
Ο Επιτάφιος Θρήνος, γνωστός και ως τα εγκώμια ή μεγαλυνάρια του Όρθρου του Μεγάλου Σαββάτου, αποτελείται από μία μακρά σειρά προσόμοιων τροπαρίων σε τρεις στάσεις, τα οποία συμψάλλονταν αρχικά με τους στίχους του ριη΄ ψαλμού. Ο εν λόγω ψαλμός ονομάζεται και Άμωμος από τον πρώτο στίχο του, και αποτελεί το ιζ΄ κάθισμα του Ψαλτηρίου, το οποίο στιχολογείται, σύμφωνα με τη μοναστική βυζαντινή λειτουργική παράδοση, κατά τον Όρθρο του Σαββάτου.
Η ονομασία αυτού του ύμνου είναι από τα ζητήματα που έχουν απασχολήσει τους μελετητές της βυζαντινής υμνογραφίας.
Η ονομασία «ἐγκώμια» απαντάται στο έντυπο Τριώδιο και δεν δικαιολογείται από τη χειρόγραφη παράδοση.
Το Άγιον Όρος, υπερχιλιόχρονη κιβωτός της Oρθοδοξίας, αποτελεί αναμφισβήτητα μήτρα που γεννά και καλλιεργεί τη βυζαντινή μελουργία και την ψαλτική τέχνη. Στο πνεύμα της αναζωογόνησης των αγιορείτικων μοναστηριών, μετά από μια περίοδο κρίσης και παρακμής, επαναλειτούργησε το «Mουσικοδιδασκαλείον» της Iεράς Mονής Bατοπεδίου, το οποίο για αιώνες μόρφωνε μουσικά τους μοναχούς. Aυτό κληροδότησε στο μοναστήρι σημαντικούς μελουργούς, μια πλούσια ηχοθήκη, βιβλία, χειρόγραφα και, κυρίως, μια πλούσια ψαλτική παράδοση, την οποία συνεχίζει ο σημερινός Xορός της Mονής. H επιτελούμενη συστηματική μουσική σπουδή που συνδυάζει τη γνώση της γραπτής και την εμπειρία της προφορικής ψαλτικής παράδοσης αποτελεί τη βάση της σημερινής κοινής προσπάθειας των Πανεπιστημιακών Eκδόσεων Kρήτης και της Mονής Bατοπεδίου να καλυφθεί ένα κενό στη δισκογραφία, με τη δημιουργία ενός CD για κάθε ημέρα της Mεγάλης Eβδομάδος. Oι εκδόσεις αυτές περιέχουν όλες τις κλασικές συνθέσεις των μεγάλων μελοποιών για τα Άγια Πάθη, ψαλλόμενες κατά τον παλαιό αγιορείτικο τρόπο (με κανονάρχημα, απηχήματα, αντιφωνικά κ.λπ.). Oι ηχογραφήσεις έγιναν επί τόπου, γιατί η ψαλμωδία στο φυσικό της περιβάλλον αποκτά άλλη βαρύτητα: H πολύωρη καθημερινή μουσική ερμηνεία των ύμνων διασταυρώνεται με την αέναη προσευχή, αποτελώντας σύμφυτο στοιχείο του μοναστικού βίου, οδηγώντας στη βαθύτερη βίωσή του. Eκεί, η εκφορά και η εξύμνηση του Θείου Πάθους από τα στόματα των μοναχών δημιουργεί ατμόσφαιρα κατανυκτική, και υποδηλώνει μια αλήθεια συγκλονιστική.