ΘΑ ΣΑΣ ΤΑ ΠΟΥΜΕ ...ΚΕΦΑΛΟΝΙΤΙΚΑ

Μην περιμένετε να ακούσετε λόγια πρωτότυπα. Οι στίχοι, εκτός της προσφώνησης και της αποφώνησης , ακολουθούν τα λόγια που εσείς ξέρετε.

Της Πρωτοχρονιάς αλλάζουν αρκετά.

Είναι που γίνεται το μπάχαλο εδώ.

Οι παρέες, που τα βράδυα έβγαιναν και βγαίνουν ακόμα, ήταν καλίφωνες χορωδίες. Παλιά ήταν κανταδόροι, που επιστρατεύονταν να πουν τον έρωτα του φίλου έξω από κάποιο παραθύρι.

Όταν οι παρέες φτάναν σε σπίτια φίλων, που ξέρανε ότι παρεξηγήσεις δεν θα υπήρχαν, η δουλειά και η θρησκευτικότητα χάλαγε.

Πάμε, με όσα έχουν μαζευτεί , εδώ κι εκεί. Είναι πολύ περισσότερα.

Η εξόρμηση των μεγάλων κανταδόρων γινόταν βράδυ και κρατούσε ώρες. Στα σπίτια, μετά την τελετή της "γωνιάς" και τις σπονδές, οι οικογένειες έμεναν στο τραπέζι, μέχρι τον όρθρο, σε μια ιδιότυπη αγρύπνια. Μετά πήγαιναν στην εκκλησία, γιατον όρθρο της μεγάλης γιορτής. Ο συνήθης μουσικός εξοπλισμός της παρέας ήταν τρίγωνα, κιθάρες, μαντολίνα και ακορντεόν. (Η πληροφορία ότι είχαν και πιάνο, ελέγχεται ως ανακριβής).

Έτσι οι παρέες με τα κάλαντα γυρνούσαν όλη νύχτα, ξέροντας ότι κανείς δεν κοιμάται. Πριν τον όρθρο, κατέληγαν στο σπίτι του Δεσπότη:

Ξύπνα, Πανιερώτατε,

Να πας στην εκκλησία,

Που σε προσμένουν οι άγγελοι,

Ν' αρχίσεις Λειτουργία.

Τα κάλαντα:

 (Ήρθαμε με ρόδα με ανθούς

για να σας ειπούμε χρόνους πολλούς)

Καλήν εσπέραν άρχοντες,

κι αν είναι ο ορισμός σας

Χριστού τη θεία γέννηση

να πω στο αρχοντικό σας

Χριστός γεννάται σήμερον

εν Βηθλεέμ την πόλη

Οι ουρανοί αγάλλονται

και χαίρει η φύσης όλη

Εν τω σπηλαίω τίκτεται

εν φάτνη των αλόγων

Ο Βασιλεύς των Ουρανών

και ποιητής των όλων

Σ' αυτό το σπίτι που 'ρθαμε

πέτρα να μη ραΐσει

Κι ο νοικοκύρης του σπιτιού

Χρόνια πολλά να ζήσει.

......

χρόνια πολλά να χαίρεστε πάντα ευτυχισμένοι 
σωματικώς και ψυχικώς να είστε πλουτισμένοι 

και σε έτη πολλά...

Μια παλαιότερη παραλλαγή στα μέσα του 19ου αιώνα ήταν:

Ιδού όπου σας είπαμεν όλην την ψαλμωδίαν 
του Ιησού μας του Χριστού γέννησιν την αγίαν 
κι? έπειτα άμα γυρίσετε εις το αρχοντικό σας 
ευθύς τραπέζι στρώσατε, βάλτε το φαγητόν σας

Επίσης, κάθε τόπος είχε τις δικές του παραλλαγές και πρόσθετες στιχομυθίες. 

Στην Λειβαθώ για παράδειγμα έλεγαν:

Από χρόνους σας πολλούς 
κι ένα τάσι ποντικούς 
κι ένα κόσκινο βολβούς

Στο Ρίφι:

Πίνουν νερό και λούζονται ραντίζουν τα φτερά τους 
ραντίζουν τον αφέντη τους, ραντίζουν την κυρά τους

Στην Πύλαρο:

Παίρνουν νερό στα νύχια τους, σαπούνι στα φτερά τους 
και λούζουν τον αφέντη τους και λούζουν την κυρά τους 
και λούζουν τον αφέντη τους τον πολυχρονεμένο

Στη Σάμη:

Παίρνουν νερό ραντίζονται, ραντίζουν και τη βάγια 
και παίρνει η βάγια το κερί και φεύγει απάνου-κάτου 
και φέγγει στα καντήλια του, του πολυχρονεμένου

Στη Θηνιά:

Δώστε μας βασιλόπιτα, δώστε μας και το γάλα, 
δώστε μας και τον μποναμά κι εμείς δεν θέλουμ' άλλα! 
Ό,τι είναι νόμος δώσετε κι αλλού θε να τα πούμε 
κι οι όμορφες της γειτονιάς όλες μας καρτερούνε!

Κι όταν πέφτανε σε σπίτι γνωστών, τα πράγματα ξέφευγαν και τα σατιρικά, χαρακτηριστικά του Κεφαλονίτικου πνεύματος,έδιναν κι έπαιρναν:

Με τόνα χέρι ζύμωνε 
με τ' άλλο ξει τον κώλο

και τα αυτοσχέδια:

Και πάλι ματακοίταξα κι είδα 'να - δυο σαΐτες 
και με το καληνύχτισμα καλές σας τηγανίτες!" 

Φλωριά κι αν έχεις, δώσε μας φλωριά μη μας στερήσεις 
κι αν έχεις μισό σώβρακο..., χρόνια πολλά να ζήσεις!

Δυστυχώς ελάχιστα από αυτά σήμερα διατηρούνται, ενώ υπάρχουν ευτυχώς ορισμένοι, έστω και λίγοι που τηρούν όσα από αυτά γνωρίζουν αγωνιζόμενοι για την αναβίωσή τους.

www.kefalonitis.gr - http://www-ithacanet-gr.pblogs.gr