Η Ιερά Μόνη του Αρχαγγέλου Μιχαήλ του Πανορμίτη, ξεχωρίζει πάντα !

Η Ιερά Μόνη του Αρχαγγέλου Μιχαήλ του Πανορμίτη ξεχωρίζει πάντα !

Όσες Μονές και Εξωκκλήσια πανηγυρίζουν στις 8 Νοεμβρίου ( : Σύναξη των Παμμεγίστων Ταξιαρχών Μιχαήλ και Γαβριήλ), εορτάζουν <<δευτερευόντως >> και στις 6 Σεπτεμβρίου (ανάμνηση του εν Χώναις θαύματος του Αρχαγγέλου Μιχαήλ) και όσες πανηγυρίζουν στις 6 Σεπτεμβρίου εορτάζουν και στις 8 Νοεμβρίου.
Οι περισσότερες από τις προσωνυμίες που δόθηκαν στον Αρχάγγελο Μιχαήλ στις Μονές και στα Εξωκκλήσια του στη Σύμη είναι δηλωτικές της τοποθεσίας ή του ονόματος του ιδιοκτήτη της τοποθεσίας , όπου κτίστηκαν.
Μόνο οι προσωνυμίες Κουρκουνιώτης και Θαρρινός αναφέρονται σε ιδιότητες του Αρχαγγέλου Μιχαήλ.

Από όλες τις Μονές και τα Εξωκκλήσια της Σύμης ξεχωρίζει η Ιερά Μόνη του Αρχαγγέλου Μιχαήλ του Πανορμίτη , ο Πανορμίτης ή Παερμιώτης.
Ο Πανορμίτης, κτισμένος στα ΝΔ της Σύμης , στον μυχό του Πανόρμου ή Πανέρμου που είναι ένα ασφαλέστατο λιμάνι στο γραφικότερο τοπίο του νησιού , αποτελεί φυσικό καταφύγιο των ναυτιλλλομένων σε καιρό τρικυμίας.
Η τοποθεσία της Μονής Πανορμίτη είναι εξαίρετη. Βρίσκεται στον εμπορικό δρόμο που συνδέει την Κωνσταντινούπολη με την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου , που ήταν από το 18ο μ.Χ. αιώνα καινούργιος εμπορικός άξονας της Μεσογείου.

Ξεκινώντας ο ναυτικός από την Κώνσταντινούπολη με προορισμό την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου και περιπλέοντας τα παράλια της Νοτιοδυτικής Μ. Ασίας, περνούσε έξω από το λιμάνι του Πανορμίτη.
Όλα σχεδόν τα εμπορικά σκάφη , καθώς και εκείνα που μετέφεραν προσκυνητές στους Αγίους Τόπους , όταν περνούσαν έξω από το νησί της Σύμης ,-όχι μόνο σε περίπτωση τρικυμίας αλλά σχεδόν πάντοτε-, έμπαιναν στο λιμάνι του Πανορμίτη για να προσκυνήσουν οι ναυτικοί τον Μεγαλόχαρο.

Αυτό καταδεικνύεται και από τις χρηματικές δωρεές και από τις προσφορές ειδών και αφιερωμάτων, που προσέφεραν στη Μονή του Πανορμίτη οι πλοίαρχοι εμπορικών σκαφών , που εισέπλεαν στο λιμάνι του Πανορμίτη.Το πλήθος των θαυμάτων του Αρχαγγέλου Μιχαήλ του Πανορμίτη σε διάφορες περιστάσεις (:κινδύνου ναυαγίου ή πνιγμού στη θάλασσα, ασθένειας, οικογενειακών προβλημάτων, οικονομικής δυσπραγίας) τον καθιέρωσε σε Πολιούχο της Σύμης και προσέδωκε μεγάλη αίγλη στη Μονή του στο λιμάνι του Πανόρμου της Σύμης.

Του απέδωσαν επίσης της προσωνυμία του Προστάτη και Βοηθού των θαλασσινών (: ναυτικών, ψαράδων, σφουγγαράδων) όχι μόνο των Δωδεκανήσων, αλλά και των νησιών και λιμανιών όλου του Αιγαίου και εξακόντισαν την ακτινοβολία της φήμης του και της Ιεράς Μονής του έξω από τη Σύμη και την Ελλάδα , ακόμη και σε μακρινές χώρες.

Η αυτοκράτειρα της Ρωσίας Μεγάλη Αικατερίνη απέστειλε στη Μονή του Αρχαγγέλου Μιχαήλ του Πανορμίτη πολύτιμα δώρα : Ένα ΄Αγιο Ποτήριο , ένα βαρύτιμο και περίτεχνο κάλυμμα του Ευαγγελίου , ένα χρυσοκέντητο Επιτάφιο πάνω σε βαθυκόκκινο βελούδο και μια μεγάλη καμπάνα με ποσότητα χρυσού στο μέταλλό της , που την κάνει ιδιαίτερα γλυκόηχη.

Οι Συμιακοί ένιωθαν και νιώθουν ασφαλείς , που έχουν Προστάτη και Φύλακα τον Αρχάγγελο Μιχαήλ τον Πανορμίτη , ένα Αρχιστράτηγο των Ουρανίων στρατιών.
Σ΄ αυτόν ανέθεσαν την προστασία και της διαφύλαξη από τους κινδύνους των παιδιών και των συζύγων τους οι Συμιακές:

–<<Ω Παερνιώτη Συμιακέ και με τους μαμουdζάδες (= μπότες),
βοήθα τους θαλασσινούς κι όλους τους βουττηστάδες (= γυμνοί δύτες)>>
(Ελ.Ζ.Μ.)

–<<Χρουσό bαερμιωτάκι μου, με τα ΄κατώ καdήλια,
γλέπε μου το παιδάκι μου,΄α σου τα κάμω χίλια>>
(Ελ.Ζ.Μ.)

–<<΄Α πάω θέλω να γραφτώ σκλάβα στον bαερνιώτη,
για να φυλάει του γιούκα μου την ακριβή dου νιότη>>
(Ν.ΧΑΒ.)

Κι όταν, σαν ηρωίδες του Παπαδιαμάντη , οι Συμιακές σπεύδουν στα ξωκκλήσια για να παρακολουθήσουν την Θεία Λειτουργία που τελείται με δική τους πρωτοβουλία , είναι σχεδόν αδύνατο να μη ζητήσουν και τη συμπαράσταση του Αρχαγγέλου:
Το μπαερνιώτη βάλλω μπρός  (=εμπρός) και τος Σωτήρη (=τον Σωτήρα Χριστό) πίσω,
Τη Παναγιά τη Στρατερή πάω να λειτουργήσω,
΄Α ΄ψω (=να ανάψω) τα καντηλάκια Της και να τη φροκαλήσω (=σκουπήσω).
(Ν.ΧΑΒ.)

Στα συμιακά νανουρίσματα η μητέρα του βρέφους μαζί με την Παναγία και τον Χριστό, επικαλείται και τον Αρχάγγελο Μιχαήλ με τις προσωνυμίες που έχει στις Μονές και τα Εξωκκλήσια της Σύμης:

Νάννι νάννι ναννουριάdζω (=νανουρίζω)
Και της Παναγιάς φωνάdζω,
Για να θρέψει το παιδίμ μου
Και να γιάνει (=γιατρέψει) την ψυχήμ μου.
Έλα Παναγιά Μεγάλη (: Παναγία του Κάστρου)
Στου παιδιού μου το κεφάλι.
Φώναξε του Παερμιώτη,
Να του δώννει ωραιότη.
Φώναξε του Κουρκουνιώτη,
Με την όμορφή dου νιότη (= κορμοστασιά)
Φώναξε και του Σωτήρη (= του Σωτήρα Χριστού),
Να το κάμει νοικοκύρη.
Φώναξε του Μιχαήλη ,
Να ΄ρτει να το με(γ)αλύνει.
Φώναξε του Κοκκιμίδη,
Που ΄χει χάδια να του γίδει (= δίνει).
Παναγιά μου, Παναγιά μου,
Θάρρος και παρηγοριά μου! 
(Ν.ΧΑΒ.)

Η ίδια θερμή πίστη της μάνας προς τη Μητέρα όλου του κόσμου, την Παναγία , προς τον Χριστό και προς τον Πανορμίτη εκφράζεται και στο παρακάτω ταχτάρισμα:

 Το παιδάκι μου  ΄γαπώ
Τίνα θα ΄βρω να το πω
΄Α το πω της Παναγιάς
΄Α του δώννει την υγειά.
΄Α  το πω και του Σωτήρη,
΄Α το κάμει νοικοκύρη.
΄Α  το πω  του Παερμιώτη,
΄Α  ΄ρτει κάτω να το γλέπει.                                  (Ν.ΧΑΒ.)

Στις βαφτίσεις που γίνονται στο Καθολικό της Μονής του Πανορμίτη πολλές φορές οι γονείς του παιδιού -ύστερα από τάξιμο- βάζουν νονό και τον ίδιο τον Αρχάγγελο Μιχαήλ τον Πανορμίτη.
Στις περιπτώσεις αυτές ο Ηγούμενος της Μονής ή ο ιερέας που θα τελέσει το Μυστήριο της Βάφτισης παίρνει από το Ιερό μια εικόνα του Αρχαγγέλου , δένει επάνω της την άκρη μιας μακριάς άσπρης κορδέλας , στερεώνει της άλλη της άκρη στην κολυμβήθρα και δίνει την εικόνα σε ένα αγόρι να την κρατάει και να στέκει πλάι στους αναδόχους.
Με τον τρόπο αυτό ο Πανορμίτης γίνεται συνανάδοχος και παίρνει υπο την προστασία του το νεοφώτιστο.

Το όνομα του Αρχαγγέλου Μιχαήλ ή μια από τις προσωνυμίες του στις Μονές και τα Εξωκκλήσια του , είναι το επικρατέστερο βαφτιστικό όνομα στη Σύμη : Μιχάλης, Πανορμίτης, Θαρρινός, Θαρρινή, Καϊλλιώτης, Κοκκιμίδης, Περιbλιώτης.

Στους γάμους, όταν οι φίλες της νύφης λένε τα παινέματα ( =δίστιχα που εξυμνούν τα χαρίσματα της νύφης), για να εξάρουν την ομορφιά της , ως σημείο αναφοράς χρησιμοποιούν τη μορφή του Αρχαγγέλου Μιχαήλ, όπως εικονίζεται στις εικόνες του στις Μονές και τα Εξωκκλήσια της Σύμης :Μάτια του Κουρκουνιώτη έχεις και bράτσα τ΄ Αυλακιώτη,
Το καμαροφρυδάκις σου μοιάdζει του Παερνιώτη.
(ΕΛ.Ζ.Μ.)

Παλιού κρασιού χνουδιάν (=άρωμα) έχεις ,  παλιού μελιού γλυκάδα,
Του Παερμιώτη μοιάdζεις του εις τη μελαχρινάδα.
(ΕΛ.Ζ.Μ.)

Λίγο πριν την έναρξη του Μυστηρίου του Γάμου, οι κοπέλες που είπαν τα <<παινέματα>> στη νύφη και τον γαμπρό , συνηθίζουν να τραγουδούν το επόμενο δίστιχο μπροστά στην επιβλητική ασημοποίκιλτη εικόνα του Αρχαγγέλου Μιχαήλ του Πανορμίτη , δίπλα από στο Ιερό του Καθολικού της Μονής Του:Ω Παερμιώτη Συμιακέ, κατίβα (=κατέβα) απ΄το θρονίσ Σου.
Στ΄αντρόϋνο bου γίνεται, να δώκεις την ευκή Σου.
(ΕΛ.Ζ.Μ.)

Από κανένα εικονοστάσι συμιακού σπιτιού δεν λείπει η εικόνα του Αρχαγγέλου Μιχαήλ , τοποθετημένη πλάϊ στις εικόνες της Παναγία και του Χριστού.

Την παραμονή της Πρωτοχρονιάς η σκέψη των Συμιακών τρέχει , όπως πάντα στον αγαπημένο τους Αρχάγγελο Μιχαήλ, όπως φαίνεται από τα πρωτοχρονιάτικα κάλαντα που τραγουδιόντουσαν στη Σύμη γύρω στο τέλος του 19ου αιώνα :

       Αρκιμηνιά κι αρκιχρονιά, ΄ψηλή μου δεdρολιβανιά
΄Ψηλό δεdρόν εβγήκε
Ψηλά ΄ναι dα κλωνάρια του κι ολόχρυση η κορφή του
Και στα περικλωνάρια του στέκετ(αι) η Παναγία.
Κι ο Μιχαήλ Αρχάgελος επέρασε και λέεει:
΄Δωσήτε (δώσετε) μού τα κλειδιά τα μαργαριταρένα
Να ΄ννοίξω το bαράδεισο να πιώ νερό δροσάτο
Να ππέσω ν΄ αποκοιμηθώ σε μια μηλιά (α)πο κάτω
Να ππέσου d΄ άνθη πάνω μου, τα μήλα στη bοδιάμ μου

       Και τα χρυσά τριαdάφυλλα τριγύρω στα μαλλιά μου”
                                    *

Πού ΄χεις το γιο, τομ μονογιό, τογ γιό ντο γκανακάρη,
Στολίdζεις το gαι λούννεις το και το σκολειό το bέbεις (=στέλλεις).
Κι ο δάσκαλος τον έβγαλε για να καλαναρχήσει
Κι εξίφυέ dου το κερί κι έκαψε dο χαρτί (=βιβλίο) dου
Κι ελέρωσε dα ρούχα του τα χρυσοκεdημένα
Οπού του τα κεdούσανε οι τρεις βασιλοπούλες :
Η μια ήτο dου πρίgηπα κι άλλη του βεdζύρη,
Και η τρίτη η μικρότερη ήτο dου βασιλέα,
Σας εύχομαι ΄Καλή νύχτα, χρόνους πολλούς να dζήτε.
Δωσήτε μας το gόπομ μας, να πάμε σ΄άλλη bόρτα.
Εις έτη πολλά και του χρόνου!>>.
(ΕΛ.Ζ.Μ.)

Τα δημιουργήματα της συμαϊκής λαϊκής μούσας καθρεφτίζουν γνήσια και καθαρά τα μύχια συναισθήματα των Συμιακών για τον Πολιούχο τους.
Νιώθουν γι΄ αυτόν αγάπη , τρυφερή στοργή, απόλυτη εμπιστοσύνη για τη δική του ανταπόκριση. Τον αισθάνονται δικό τους, συγγενή τους, πατριώτη τους, οικείο τους. Γι΄ αυτό και οι επικλήσεις τους:

<< Ω Παερμιώτη Συμιακέ>>, <<Παερμιωτάκιμ μου χρουσό>>.
Οι Συμιακοί παρέλαβαν βέβαια από τους Χριστιανούς της Μικράς Ασίας την τιμητική προσκύνηση και τον ευλαβικό σεβασμό προς τον Αρχάγγελο Μιχαήλ , όμως περνώντας τον μέσα από το φίλτρο της δικής τους ευαισθησίας και ψυχικής ιδιοσυστασίας , τον εταύτισαν με Φορέα της χαράς και Φρουρό της ευτυχίας.
Αξίζει να τονίσουμε ότι για το λόγο αυτό ο Συμιακός υποσυνείδητα τον αποσυνέδεσε από την ιδέα του ψυχαγωγού, παρόλον ότι ο Αρχάγγελος Μιχαήλ συνήθως, όπως συμβαίνει και στις Μονές και τα Εξωκκλήσια του στη Σύμη , εικονίζεται να πατάει σε ένα άπνοο σώμα του οποίου κρατά την ψυχή με το αριστερό του χέρι για να την μεταφέρει στον Θεό.

Γνωρίζει ασφαλώς πολύ καλά ο Συμιακός την παράδοση που θέλει τον Αρχάγγελο Μιχαήλ ψυχοπομπό, όπως αποδεικνύει το παρακάτω τετράστιχο:

Στου Παερνιώτη το πλατύ στεκούdαι (=στέκονται) τρεις παdιέρες.
Η μια  ΄ στράφτει κι η μια βροdά κι η μια καρδιές μαραίνει.
Που ΄στράφτει ΄ναιν η Παναγιά και που βροdά ο Γιός Της
Και που μαραίνει τις καρδιές είναιν ο Παερνιώτης.
(ΕΛ.Ζ.Μ.)

Όμως αρνείται πεισματικά να δεχθεί τη σχέση του Αρχαγγέλου Μιχαήλ με το θάνατο. Και όχι μόνο αυτό, αλλά, αντίθετα προς τα κοινώς παραδεδειγμένα, αποδίδει τον θάνατο στην απουσία του Αρχαγγέλου Μιχαήλ του Πανορμίτη:

Ο Παερνιώτης έλειπε κι η Παναγιά εκοιμάτο,
Κι εβάλα dο κορμάκισ σου στην πλάκαν αποκάτω.
(Μ.ΣΚΕ.)

Οι Συμιακοί δηλαδή είναι ανυποχώρητοι στη θέση τους : ο Αρχάγγελος Μιχαήλ συνδέεται πάντοτε με τη ζωή και μόνο μ΄αυτήν.

Η ψυχή των Συμιακών γεμίζει περηφάνεια για τον Πολιούχο τους:

Από τα Δωδεκάνησα η Σύμη ΄ναιν η πρώτη ,
Γιατ΄έχει στις αgάλες της τομ μέγα bαερνιώτη.
(ΕΛ.Ζ.Μ.)

Αλλά και όλοι εκείνοι που μέσω των Συμιακών ναυτικών γνώρισαν τον Πανορμίτη , νιώθουν μεγάλη αγάπη και εμπιστοσύνη προς αυτόν.
Στα περισσότερα λιμάνια των Κυκλάδων συναντά κανείς σκάφη εμπορικά (όπως στην Αιγιάλη της Αμοργού) και ημερόπλοια τουριστικά (όπως στην γραμμή Πάρου-Αντίπαρου)με την ονομασία << Αρχάγγελος Μιχαήλ ο Πανορμίτης>>.

Η πολύ μεγάλη αγάπη των Συμιακών προς τον Πανορμίτη διατηρείται αμείωτη και στις μέρες μας και εκδηλώνεται με διάφορους τρόπους.
Δεν είναι λίγες οι Κυριακές που οι Συμιακοί της πόλεως της Σύμης έρχονται να εκκλησιαστούν στον Πανορμίτη. Χάρη δε στη διάνοιξη αυτοκινητόδρομου , ασφαλτοστρωμένου, από την πόλη ως τη Μονή, η δια ξηράς επικοινωνία της πόλεως της Σύμης με τη Μονή Πανορμίτη είναι πλέον πολύ πιο εύκολη και απαιτεί  25' μόνο διαδρομή.

Ο αριθμός των βαφτίσεων που τελούνται στο Καθολικό της Μονής αυξάνει ραγδαία .
Στη λαμπρή του πανήγυρη, στις 8 του Νοέμβρη, <<συbούππουλοι>> (=συν γυναιξί και τέκνοις) προσέρχονται να του προσφέρουν το τάμα τους , να του εκφράσουν την ευγνωμοσύνη τους για όσα τους έχει προσφέρει με τη μεσολάβησή του στον Δωρεοδότη Θεό και να παρακαλέσουν να συνεχίσει και στο μέλλον να << τους -ι-νιάdζεται>> (=να ενδιαφέρεται γι΄ αυτούς) και να τους προστατεύει.

Με ανάλογο τρόπο συμπεριφέρονται προς τον Αρχάγγελο Μιχαήλ τον Πανορμίτη και οι εκτός Σύμης Συμιακοί στα μέρη που εξωθήθηκαν να μετοικήσουν , όπως : στη Ρόδο, Πειραιά, Αθήνα, Αττική, Θεσσαλονίκη, στην Αίγυπτο και άλλες χώρες της  Αφρικής (στο παρελθόν) , στις Η.Π.Α., στον Καναδά, στη Νότιο Αμερική, στην Αυστραλία.

Οι συμαϊκές παροικίες εκεί διατηρούν και αναπαράγουν τα ήθη και τα έθιμα της Σύμης , χρησιμοποιούν το συμαϊκό ιδίωμα στις μεταξύ τους συναναστροφές , ανεγείρουν Ναούς και τους αφιερώνουν στον Αρχάγγελο Μιχαήλ τον Πανορμίτη, δίνουν το όνομά του στα Παροικιακά τους Σωματεία και προσφεύγουν πάντοτε σ΄ αυτόν για βοήθεια και προστασία.

Ο ασίγαστος όμως πόθος των ξενιτεμένων Συμιακών είναι ν΄αξιώνονται να επισκέπτονται -και μάλιστα τις ημέρες της πανήγυρής του- την Ιερά Μονή του Αρχαγγέλου Μιχαήλ στον Πανορμίτη, να του εκφράσουν και από κοντά , μαζί με τον ευλαβικό τους σεβασμό , την αγάπη και την ευγνωμοσύνη τους για όσα τους έχει βοηθήσει να επιτύχουν και να εναποθέτουν σ΄ αυτόν τους πόθους, τα όνειρα και τις ελπίδες για το μέλλον.
Έτσι αισθάνονται ανανεωμένοι και γεμάτοι από αισιοδοξία για τη συνέχιση του αγώνα της ζωής.
Και το θαυμαστό είναι ότι τα συναισθήματά τους αυτά τα μεταγγίζουν στους ή στις συζύγους τους, στα παιδιά τους και στα παιδιά των παιδιών τους.

ΠΗΓΗ: http://www.askitikon.eu