Ιερά Μονή Υπεραγίας Θεοτόκου Άτρου

 

Το αρχαιότερο μοναστήρι της Κεφαλονιάς. Το δυσπρόσιτο αυτό μαναστήρι βρίσκεται σε υψόμετρο 760 μέτρων. Σώζεται ο Μεσαιωνικός Πύργος και το παλαιότατο Αρχονταρίκι. Κτίσθηκε την εποχή του Βυζαντίου, γύρω στον 8ο αιώνα. Στους χρόνους της ακμής του απέκτησε μεγάλη κτηματική περιουσία, που ανερχόταν σε "8.000 βατούλια". Το άριστα οργανωμένο αυτό ανδρικό κοινόβιο με την πολυμελή αδελφότητα καλλιέργησε πνευματικά και πολιτιστικά την περιοχή του Πόρου. Στη Μονή αυτή ασκήτευσε και ηγουμένευσε τον προηγούμενο αιώνα ο χαρισματικός και διακριτικός γέροντας, ο Όσιος Κλήμης, του οποίου επίκειται να γίνει η κατάταξη στο Αγιολόγιο της Ορθόδοξης Εκκλησίας μέσα στα επόμενα χρόνια. Δυστυχώς η Μονή έχει υποστεί σοβαρές ζημιές από τους σεισμούς του 1953 και από πυρκαϊά (1994).

Εορτάζει στις 8 Σεπτεμβρίου (Γενέσιον της Θεοτόκου).

 

ΤΗΛΕΦΩΝΟ ΗΓΟΥΜΕΝΟΥ: 2674072297 

 

ΠΗΓΗ : http://new.imk.gr/el/info.asp?CatID=5&scatid=28&EntityID=24

 

 

Το μοναστήρι της Υπεραγίας Θεοτόκου Άτρου (Παναγία της Άτρου) βρίσκεται στο ομώνυμο βουνό που δεσπόζει πάνω από τον Πόρο και σε υψόμετρο 760 μέτρων, σε ένα μικρό οροπέδιο κοντά στην κορυφή. Η θέα προς το Ιόνιο είναι εκπληκτική, ενώ ο Πόρος και ο μικρός του όρμος είναι ακριβώς κάτω από το μοναστήρι. Το περιβάλλον και η εικόνα του κτιριακού συγκροτήματος, θυμίζουν παλαιότερες εποχές. Η περιοχή είναι έρημη και η πρόσβαση σε αυτή δύσκολη λόγω του υψομέτρου.

 

Η μονή είναι αφιερωμένη στην γέννηση της Θεοτόκου και αποτελεί σημαντικό μνημείο για ολόκληρη την Κεφαλονιά. Σήμερα υπάρχει μόνο ένας μοναχός στην Άτρο. Έξω από τον περίβολο υπάρχει το νεότευκτο Ηγουμενείο, στο οποίο φιλοξενούνται οι επισκέπτες της μονής. Είναι το αρχαιότερο μοναστήρι του νησιού. Εορτάζει την 8η Σεπτεμβρίου και εκείνη την ημέρα πολλοί κάτοικοι της περιοχής και επισκέπτες ανεβαίνουν στην Άτρο, καθώς πρόκειται για σημαντική εορτή των Πρόννων με ρίζες βαθιά στην ιστορική παράδοση του τόπου.
 

Το πιο σημαντικό χαρακτηριστικό της μονής είναι ο μεσαιωνικός αμυντικός πύργος της, ένα σπάνιο στοιχείο μοναστηριακής αρχιτεκτονικής. Η κατασκευή του επιβλήθηκε λόγω των πολλών πειρατικών επιδρομών του μεσαίωνα. Η θέα από το μοναστήρι στο Ιόνιο είναι συγκλονιστική. Με τον όρμο και τον οικισμό του Πόρου στα πόδια σας, μπροστά σας απλώνεται ένα πανόραμα με την Πελοπόννησο και την Στερεά Ελλάδα στο φόντο του Ιονίου πελάγους. Η πρόσβαση με αυτοκίνητο γίνεται από χωματόδρομο λίγο μετά το φαράγγι του Πόρου. Βρίσκεται σε απόσταση 5 χιλιομέτρων από τον Πόρο μέσω χωματόδρομου.

 

ΙΣΤΟΡΙΑ

      Η πρώτη του ιστορική καταγραφή γίνεται στο ‘’Πρακτικόν’’ της Λατινικής επισκοπής Κεφαλονιάς το 1264, ένα κείμενο που αφορά κυρίως ιδιοκτήτες γης στο νησί. Ωστόσο από το κείμενο προκύπτει ότι το μοναστήρι της Άτρου ήταν ήδη σε πλήρη ακμή εκείνη την εποχή με πολλά κτήματα στην Άτρο, το Αράκλι και την Κορωνή. Επομένως το μοναστήρι ιδρύθηκε κάποια στιγμή μετά τον 8ο αι. μ.Χ, οπωσδήποτε πολλά χρόνια πριν το 1264, όταν η Κεφαλονιά αποτελούσε ακόμα τμήμα της Βυζαντινής αυτοκρατορίας. Πολλοί από τους ευεργέτες και δωρητές της μονής που αναφέρονται στο Πρακτικό είχαν επώνυμα οικογενειών που υπάρχουν ακόμα και σήμερα στην περιοχή, 9 αιώνες μετά, όπως Άννινος, Κουρκουμέλης και Κορισιάνος.

 

 

 Το μοναστήρι ήταν αρχικά ανδρικό, ωστόσο γύρω στο 1500 μετετράπη σε γυναικείο. Την ίδια περίοδο, εποχή που συμπίπτει με την σύντομη Οθωμανική κυριαρχία στο νησί, κτίστηκε το σημαντικότερο αρχιτεκτονικό μνημείο του μοναστηριου: Ο εντυπωσιακός μεσαιωνικός αμυντικός πύργος, ο οποίος υπάρχει μέχρι σήμερα και είναι μοναδικός για τα δεδομένα της Κεφαλονιάς. Λίγο πριν την ναυμαχία της Ναυπάκτου το 1571, μια επιδρομή Τούρκων που δήωσε την Κεφαλονιά, έφθασε ως το μοναστήρι της Άτρου και οι καλόγριες οδηγήθηκαν σε σκλαβοπάζαρα. Χάρη σε ενέργειες του επισκόπου της Κεφαλονιάς, εξαγοράστηκε η ελευθερία τους και οι περισσότερες επέστρεψαν στο μοναστήρι. Ωστόσο το 1598 και λόγω των έντονων φόβων για νέα επιδρομή Τούρκων, οι καλόγριες αποφάσισαν να φύγουν από την Άτρο και να ιδρύσουν τον Άγιο Νικόλαο στου Χαλκιόπουλου, σε πιο ασφαλή τοποθεσία της ενδοχώρας των Πρόννων. Αυτό ήταν το τέλος της γυναικείας παρουσίας στην Άτρο, που από το 1600 που επανιδρύθηκε και στο εξής, θα είναι ανδρικό μοναστήρι.



Η διαχείριση των κτημάτων της μονής στην περιοχή αποτελούσε πάντα πολύ σημαντικό ζήτημα για αυτήν, μιας και εμπλέκονταν σε αυτή οι μικροκαλλιεργητές των Πρόννων, οι διεκδικήσεις των μεγαλοϊδιοκτητών και οι επεμβάσεις των Βενετών από το 1500 και των Άγγλων που είχαν υπό τον έλεγχό τους το νησί από τον 19ο αι. Όλα τα κτίρια του μοναστηριού γκρεμίστηκαν με τους σεισμούς του 1953, εκτός από τον πύργο. Μεγάλο μέρος της μονής αναστηλώθηκε και στις μέρες μας εκτεταμένες εργασίες συντήρησης, ιδιαίτερα στον πύργο, βελτίωσαν αρκετά την κατάστασή του με επεξηγηματικές πινακίδες για τον επισκέπτη.

ΠΗΓΗ : http://e-poros.gr/atrosgr.php
                 http://thavoreio-fos.blogspot.gr